Na pewno słyszałaś o BMI? Body Mass Index jest chyba najpowszechniej stosowanym kalkulatorem informującym, czy nasza masa ciała mieści się w normie. Niestety w wielu wypadkach zawodzi. Mniej znanym, ale zdecydowanie lepszym wskaźnikiem okazał się ABSI – kalkulator uwzględniający nie tylko wagę, ale również rozmieszczenie tkanki tłuszczowej.
Najlepszy kalkulator: ABSI czy BMI?
Współczynnik ilorazu masy ciała i wzrostu do kwadratu (BMI) przez dwa wieki służył do wyznaczania prawidłowej masy ciała. Ten prosty wzór pozwala szybko wyliczyć, czy ktoś ma nadwagę, niedowagę czy może mieści się w granicach normy. Niestety nie zawsze może być stosowany. Przykłady?
- kobiety w ciąży
- dzieci
- i dużo bardziej życiowe: osoby z dużą ilością tkanki mięśniowej. Określenie, że ktoś waży 100 kg to pojęcie zbyt ogólne, by wyciągnąć z niego wniosek, czy jest to mężczyzna podnoszący na siłowni ciężary z poziomem tkanki tłuszczowej 5%, czy może spędzający wolny czas na kanapie Kowalski. A to podstawowa różnica! I jeden i drugi według BMI ma nadwagę.
Sprawdź: Kiedy kalkulator BMI nie powinien być stosowany?
Niedoskonałość BMI nie uszła uwadze naukowców, którzy podejmują kolejne próby mające na celu stworzenie kalkulatora uwzględniającego nie tylko wagę, ale też rozłożenie tkanki tłuszczowej. Problem jest jeszcze bardziej realny odkąd pojawiło się pojęcie “Skinny fat” określające osoby, które BMI uznaje za szczupłe, a które na skutek niewłaściwego odżywiania i braku aktywności mają przewagę tkanki tłuszczowej jednocześnie zachowując prawidłową wagę. Ta grupa pomimo iż teoretycznie mieści się w widełkach przewidzianych przez BMI jest narażona na identyczne problemy zdrowotne jak osoby otyłe.
ABSI (A Body Shape Index) oblicza się na podstawie wysokości ludzkiego ciała, masy i obwodu talii. Skąd ten ostatni wskaźnik? Budowa sylwetki, w tym obwód w pasie wskazuje na rozłożenie tkanki tłuszczowej w ciele. Co ważne wszelkie badania potwierdzają, że przekraczając pewien obwód talii jesteśmy bardziej narażeni na choroby cywilizacyjne. Uznaje się, że dla kobiet wartością graniczną jest 80 cm, zaś dla mężczyzn 90 cm.
Kalkulator ABSI
Zespół prof. Krakauera z City College of New York przebadał 14 tysięcy Amerykanów. Zmierzono ich ABSI i BMI, a następnie porównano śmiertelność badanych. Osoby w przypadku których kalkulator ABSI wskazywał podwyższony wynik, były obarczone większym ryzykiem przedwczesnej śmierci niż te z prawidłowym wynikiem. Co ciekawe u części z nich BMI (nie uwzględniające przecież sposobu rozłożenia tkanki tłuszczowej w ciele) mieściło się w normie! NA podstawie tych badań uznano, że kalkulator ABSI ma większe zastosowanie przy określaniu prawidłowej masy ciała niż dotychczas stosowany Body Mass Index.
Jak obliczyć ABSI?
Jak już wspomniałam wyliczenie ABSI nie jest tak banalnie proste jak kalkulator BMI. Wzór uwzględnia nie tylko masę i wzrost, ale również obwód w pasie. Wygląda następująco:
Body Shape Index (ABSI) = WC/[(BMI2/3)*(wzrost1/2)]
Prościej? Skorzystaj z gotowego kalkulatora ABSI dostępnego TUTAJ. W wynikach otrzymasz dokładniejszą analizę przedstawiającą Twoje parametry na tle osób tej samej płci i w tym samym wieku. W moim przypadku wygląda to tak:
Kalkulator wskazuje średnie ryzyko przedwczesnej śmierci uznając za średnią 1. W moim przypadku ABSI wynosi 0,72. Niebieska strzałka na pierwszym wykresie pokazuje na średnią dla kobiet w moim wieku.
Jasnoniebieskie linie na drugim wykresie wskazują przedział ryzyka, w którym istnieje rzeczywiste ryzyko z 95% pewnością, a ciemnoniebieska linia wskazuje wartość środkową. Krzyżyk oznaczający Twoje ABSI pokazywany jest na zielono, gdy ryzyko przedwczesnej śmierci jest niższe, a na czerwono gdy wyższe od przeciętnej.
Wyniki poszerzono też o tabelę uwzględniającą BMI, które w moim przypadku wskazuje dokładnie środek normy. Według opisu kalkulatora ABSI Obie wartości powinny mieścić się w przedziale od 20 do 25. W takim przypadku X będzie w środkowym kwadracie.
A teraz zróbmy mały eksperyment: spójrzmy na wynik dla kobiety w moim wieku o tym samym wzroście i wadze, ale mającej w talii o 8 cm więcej. To wcale nie tak dużo – wystarczy nieodpowiednia dieta i brak aktywności:
Jak widzicie niewielka zmiana sprawiła, że choć BMI pozostaje w normie, ryzyko przedwczesnej śmierci i problemów zdrowotnych rośnie.
Pozostałe kalkulatory
ABSI jest niewątpliwie bardziej wartościowym wyznacznikiem niż BMI, jednak naukowcy nie ustają w dążeniach do uzyskiwania coraz dokładniejszych wyników w sposób, który nie wymagałby użycia specjalistycznego sprzętu do pomiaru tkanki tłuszczowej. Inne, powszechnie stosowane wzory to:
- obwód w pasie – wykazano, że ryzyko chorób rośnie, gdy w talii mamy powyżej 80 cm (panowie >90 cm)
- obwód w pasie/obwód bioder – wynik dzielenia nie powinien być wyższy niż 0,85
- obwód w pasie/wzrost – nie powinien przekroczyć 0,5
Zmierzyłaś, sprawdziłaś i wyniki odbiegają od normy? Nie wpadaj w panikę! Zadbaj o codzienną aktywność fizyczną oraz 2-3 treningi siłowe w tygodniu. I pamiętaj: na nic się zdadzą ćwiczenia, jeśli po powrocie do domu “zajesz” ich efekty. 70% sukcesu stanowi dieta!