Alergia pokarmowa u niemowląt [objawy i leczenie]

alergia pokarmowa u niemowląt

Według różnych źródeł na alergię pokarmową cierpi 3-8% dzieci. Pierwsze objawy uczulenia na mleko, jajka czy gluten zazwyczaj pojawiają się już u niemowlaków i ustępują po ukończeniu 10 lat. Tłumaczy się to niedojrzałością układu immunologicznego przewodu pokarmowego małych dzieci, florą jelitową oraz niedostatecznym wydzielaniem kwasu solnego w żołądku dzieci.

Czym jest alergia pokarmowa u niemowląt?

Alergia pokarmowa u niemowląt to nic innego jak fałszywy alarm wszczynany przez organizm. Układ odpornościowy myli m.in. białka obecne w jedzeniu z wirusami i innymi szkodliwymi drobnoustrojami. W odpowiedzi do akcji ruszają białe krwinki, a my możemy obserwować szereg reakcji zbliżonych do chorobowych. Właśnie dlatego tak trudno jest wykryć alergię pokarmową u niemowląt! Przerażeni rodzice biegają od lekarza do lekarza w poszukiwaniu pomocy. Tymczasem wszelkie podjęte środki zawodzą. Pomoże dopiero wizyta u alergologa. Skąd wiadomo, że warto zwrócić do niego swoje kroki?

Alergia pokarmowa u niemowląt: objawy

Alergia pokarmowa u niemowląt ma nieco zaskakujące objawy. Zdarza się, że przez tydzień wszystko jest w normie, by nagle dziecko wyglądało tak, jak w czasie rotawirusa, Następnie sytuacja znowu na chwilę się uspokaja i objawy powracają. Dlaczego? Przez kilka dni organizm dziecka dzielnie broni się przed rozpoznanym przez siebie zagrożeniem. Dopiero, gdy brakuje mu sił może zaobserwować jakie alergia pokarmowa u niemowląt może mieć objawy. Są to:

  • wyprysk na buzi
  • biegunki
  • zaparcia
  • bóle brzuszka
  • kola
  • wymioty
  • śluzowate stolce
  • krew w stolcach
  • zmiany skórne, w tym zrogowaciała skóra w okolicach stawów
  • niepokój, podenerwowanie
  • katar i kaszel

Skąd pewność, że to alergia?

Niestety nie możesz liczyć na to, że niemowlęciu zrobisz testy skórne. Takie badania przeprowadza się u znacznie większych dzieci. Diagnoza alergii opiera się na wyłączaniu z diety kolejnych produktów i obserwowaniu reakcji dziecka. Zazwyczaj już po 2-3 dniach bez kontaktu z alergenem dziecko odzyskuje dobre samopoczucie. Po około dwóch tygodniach, gdy organizm się w pełni oczyści lekarz może zaproponować podanie “podejrzanego” jedzenia. Jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy ze strony organizmy, możesz mieć pewność, że masz do czynienia z alergią pokarmową u niemowląt.

Skąd się bierze alergia pokarmowa u niemowląt?

Alergia pokarmowa u niemowląt jest wynikiem tego, iż jedzą one znacznie więcej w stosunku do swojej masy ciała niż starsze dzieci. Jest to też dobra wiadomość. Bardzo często wykryta w pierwszych miesiącach życia alergia cofa się i w wieku 2 albo 6-8 lat zanika. Leczenie polega na odstawieniu alergenu i unikaniu kontaktu z nim. Często lekarz decyduje się również na podanie leków przeciwhistaminowych, które łagodzą objawy uczulenia.

Na co najczęściej są uczulone dzieci?

Wśród najczęstszych winowajców wymienia się:

  • białko mleka krowiego,
  • białko kurze (może uczulać tylko białko albo tylko żółtko!),
  • ryby
  • orzechy
  • kakao
  • cytrusy
  • białko zbożowe (m.in. gluten).

Alergia pokarmowa u niemowlaka: rozwój alergii

Alergia pokarmowa czy reakcja nadwrażliwości na określony pokarm może pojawić się w każdym wieku. Do czynników leżących u ich podstaw należą:

  • uwarunkowania genetyczne
  • czynniki środowiskowe (alergeny)
  • czynniki wspomagające.

U podłoża procesu alergicznego leżą: proces uczulenia lub choroba alergiczna. Proces uczulenia zaczyna się w momencie kontaktu układu immunologicznego dziecka z alergenem. Szacuje się, że taki kontakt ma miejsce w pierwszych 24-36 miesiącach życia dziecka, choć są też teorie mówiące, iż część dzieci została uczulona już w okresie życia płodowego! Miałoby to dotyczyć niewielkiego odsetka płodów mieszczącego się w przedziale 0,04–0,5% wszystkich ciąż.

Pierwszy kontakt niemowlęcia lub nieco starszego dziecka z alergenem pokarmowym utrwalony w pamięci immunologicznej przebiega bezobjawowo. Niemowlę zostaje uwrażliwione na alergen pokarmowy, a jego układ immunologiczny po kontakcie z alergenem wytwarza przeciwciała IgE (atopia) lub proalergicznego profilu cytokinowego – Th2 (alergia).

Zgodnie z definicją zaproponowaną przez Europejską Akademię Alergologii i Immunologii Klinicznej (European Academy of Allergology and Clinical Immunology, EAACI) alergia pokarmowa może mieć charakter IgE-zależny lub komórkowy. W pierwszym przypadku objawy alergii pokarmowej są widoczne natychmiast po spożyciu uczulającego składnika pożywienia. Reakcje komórkowe są natomiast opóźnione w czasie.

Alergia pokarmowa w pytaniach i odpowiedziach

Czy można uchronić dziecko przed alergią?

Nie można zapobiec wystąpieniu alergii pokarmowej, ale można stosować się do zalec eń, które zminimalizują prawdopodobieństwo jej wystąpienia. W tym celu należy:

  • Karmić dziecko piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia.
  • Stopniowo rozszerzać dietę dziecka obserwując reakcję na kolejne wprowadzane produkty.
  • Najsilniejsze alergeny pokarmowe podawać dziecku po konsultacji z lekarzem pediatrą.
  • Nie rozszerzać diety dziecka w czasie choroby czy przeziębienia.

Jakie są objawy alergii pokarmowej?

Alergia pokarmowa w większości przypadków daje objawy skórne. U 70% alergików można zauważyć symptomy ze strony kilku narządów. Najczęściej są to objawy żołądkowo-jelitowe, ze strony układu oddechowego, a czasem również nerwowego.

Jakie alergia pokarmowa u niemowlaka daje objawy?

Objawy alergii pokarmowej u niemowlaka można zaobserwować już w pierwszych tygodniach życia. Reakcja alergiczna może być żołądkowo-jelitowa, skórna lub oddechowa. Do zdecydowanie rzadszych należą objawy ze strony układu nerwowego, innych narządów lub zagrażający życiu dziecka wstrząs anafilaktyczny.

Alergia pokarmowa a objawy skórne?

Jak pokazują badania kliniczne niemal 35% dzieci z obciążonym wywiadem atopowym boryka się z alergią. Uważa się także, że alergia jest pierwszym objawem atopii i pierwszym etapem tzw. marszu alergicznego.

Zmiany skórne mogą być też objawem alergii pokarmowej. Aż u 30% dzieci i niemowląt reakcje alergiczne uwidaczniają się jedynie na skórze. W pozostałych przypadkach są one wielonarządowe. Z alergiami wiąże się takie choroby skóry, jak:

  • ostra lub przewlekła pokrzywka,
  • atopowe zapalenie skóry,
  • kontaktowe zapalenie skóry.

Jak wygląda kwestia uczulenie na mleko modyfikowane u niemowląt – objawy?

Uczulenie na białka mleka krowiego u niemowląt będzie się objawiało alergią na mleko modyfikowane. Objawy obejmują układ pokarmowy (bolesne kolki, problemy z wypróżnianiem lub biegunki) oraz układ oddechowy. Skóra małego alergika jest sucha i błyszcząca, a dziecko nie ma apetytu.

Jakie są objawy alergii na mleko?

Jedną z najczęstszych jest alergia na mleko. Objawy pojawiają się nie tylko ze strony układu pokarmowego (biegunki, ból brzucha), ale również przybierają postać reakcji skórnych (sucha skóra w okolicach łokci, kolan i policzków). Dziecko skarży się na swędzenie skóry. Objawami alergii na mleko może być także nawracający katar i kaszel, zapalenia gardła czy zaburzenia ze strony układu moczowego.

Warto pamiętać, że białka mleka krowiego są mieszaniną wielu białek i można je znaleźć nie tylko w mleku. Dzieci z objawami uczulenia na mleko mogą podobnie reagować na wołowinę, cielęcinę, mleko kozie czy owcze.

Jakie są objawy uczulenia na gluten?

Wśród objawów alergii na gluten u niemowląt wymieniana jest pokrzywka skórna oraz atopia, dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunka, wymioty oraz bóle brzucha), a także wodnisty katar lub uczucie duszności bez kataru (sapka).


Źródła:

  • “Nadwrażliwość pokarmowa u dzieci i młodzieży” Maciej Kaczmarski, Elżbieta Korotkiewicz-Kaczmarska, Katarzyna Kawnik, Anna Bobrus-Chociej
  • “Alergia pokarmowa a choroby skóry u niemowląt i małych dzieci” Magdalena Czarnecka‑Operacz, Anna Sadowska‑Przytocka
  • “Alergia pokarmowa u dziecię” Krzysztof Marek