Zwyczaje wigilijne to coś, co mi.in. sprawia, że jest to dzień inny niż pozostałe dni roku.
Zwyczajowo na początku wigilijnej kolacji odczytuje się fragment Pisma Świętego mówiący o narodzinach Jezusa ( Łk 2, 1-20).
Kolację rozpoczyna się od podzielenia się opłatkiem, podczas którego składamy życzenia najbliższym.
Prawo kościelne nie nakazuje zachowania postu, ale przyjęło się, że w wigilię Bożego Narodzenia nie jemy potraw mięsnych. Przyjmuje się, że liczba potraw powinna wynosić 7, 9 lub 12. Jedni wliczają w to chleb, sól, pieprz. Inni liczą tylko dania i przystawki. Jest kilka tradycyjnych dań wigilijnych:
– ryba, najczęściej karp (w starożytności ryba była symbolem Jezusa),
– barszcz z uszkami
– kompot z suszonych owoców
– grzyby z kapustą
– kluski z makiem
– kutia (gotowana pszenica lub jęczmień z miodem, orzechami i migdałami).
Pod obrus najczęściej wkłada się sianko. Przy stole wigilijnym zawsze pozostawia się jeden talerzyk i krzesło więcej, niż przewidywana liczba gości. Nawiązujemy w ten sposób do pamięci o zmarłych oraz do bliskich nam osób, którzy z różnych powodów nie spędzają z nami świąt. Miejsce czeka też na każdego, kto w ten wieczór miałby być samotny.
Po kolacji przychodzi święty Mikołaj, który zostawia dzieciom pod choinką prezenty.
O 12:00 w nocy nowy dzień rozpoczyna Pasterka.